ASP.NET فراتر از يک نسخه تکميل شده در مقايسه با نسخه قبلی خود يعنی ASP کلاسيک است . ASP.NET يک محيط کامل جهت پياده سازی نرم افزارهای تحت وب است . با اينکه ASP.NET از لحاظ گرامر با ASP کلاسيک شباهت هائی را دارد ولی تکنولوژی فوق با ارائه يک مدل جديد برنامه نويسی بهمراه زير ساخت های لازم ،امکان ايجاد نرم افزارهای تحت وب را با امنيت و استحکام بيشتر فراهم می آورد.
ASP.NET برخلاف ASP کلاسيک ترجمه می گردد. در محيط دات نت می توان با استفاده از هر يک از زبانهای برنامه نويسی حمايت شده نظير : Visual basic.Net,C#,Jscrip.Net اقدام به نوشتن برنامه ها نمود.برنامه های ASP.NET از تمامی توان و پتانسيل های ارائه شده توسط دات نت استفاده می نمايند. در ASP.NET می توان از ويرايشگرها ی ويژوال و ساير ابزارهای برنامه نويسی نظير ويژوال استوديو دات نت استفاده نمود.
پياده کنندگان نرم افزارهای تحت وب بکمک ASP.NET می توانند از دو تکتولوژی عمدهء فرم های وب (Web Forms) و سرويس های وب (Web service) برای ايجاد نرم افزار استفاده نمايند.
-
فرم های وب (Web Forms) . با استفاده از تکنولوژی فوق می توان صفحات وب متکی بر فرمهای وب قدرتمندی را ايجاد نمود. در زمان ايجاد صفحاتی از اين نوع می توان از کنترل های سرويس دهنده ASP.NET برای ايجاد عناصر معمولی در طراحی رابط کاربر (UI) و برنامه نويسی آنها برای انجام عمليات خاص استفاده نمود.استفاده از کنترل های سرويس دهنده باعث سرعت در امر پياده سازی فرم های وب خواهد داشت.
-
سرويس های وب XML . اين نوع سرويس ها امکان دستيابی به قابليت ها و پتانسيل های سرويس دهنده را از راه دور فراهم خواهندکرد. با استفاده از سرويس های فوق می توان بخش منطق وسياست های راهبردی نرم افزارها و همچنين دستيابی به داده ها را مديريت نمود.سرويس های وب XML امکان مبادله داده بين سرويس گيرنده و سرويس دهنده و يا بين دو سرويس دهنده را بوجود می آورد.برای تبادل اطلاعات می توان از پروتکل های ارتباطی استانداری نظير http و يا پيامهای XML استفاده نمود. نکته قابل توجه در رابطه با سرويس های فوق توانائی هر برنامه ( صرفنظر از زبان استفاده شده ) و تحت هر نوع سيستم عامل برای استفاده از سرويس های فوق است.
دو مدل فوق قادر به استفاده از تمامی مزايای تکنولوژی های ASP.NET خواهند بود. بديهی است استفاده از پتانسيل های محيط دات نت نيز در اين زمينه وجود دارد. در ادامه به برخی از اين ويژگی های ASP.NET اشاره می گردد.
▪ سرويس های وب XML . اين نوع سرويس ها امکان دستيابی به قابليت ها و پتانسيل های سرويس دهنده را از راه دور فراهم خواهندکرد. با استفاده از سرويس های فوق می توان بخش منطق وسياست های راهبردی نرم افزارها و همچنين دستيابی به داده ها را مديريت نمود.سرويس های وب XML امکان مبادله داده بين سرويس گيرنده و سرويس دهنده و يا بين دو سرويس دهنده را بوجود می آورد.برای تبادل اطلاعات می توان از پروتکل های ارتباطی استانداری نظير http و يا پيامهای XML استفاده نمود. نکته قابل توجه در رابطه با سرويس های فوق توانائی هر برنامه ( صرفنظر از زبان استفاده شده ) و تحت هر نوع سيستم عامل برای استفاده از سرويس های فوق است.
دو مدل فوق قادر به استفاده از تمامی مزايای تکنولوژی های ASP.NET خواهند بود. بديهی است استفاده از پتانسيل های محيط دات نت نيز در اين زمينه وجود دارد. در ادامه به برخی از اين ويژگی ها
ASP.NET اشاره می گردد.
▪ اگر دارای تجاربی در زمينه پياده سازی نرم افزار های تحت وب بکمک تکنولوژی ASP باشيد ،در اولين نگاه به ASP.NET حتما" متوجه برخی شباهت های موجود خواهيد شد. البته مدل اشياء ASP.NET بصورت کاملا" آشکار با ASP کلاسيک تفاوت داشته و می توان اين ادعا را داشت که ASP.NET بمراتب ساختيافته تر و شی گراء تر شده است . با توجه به مسئله فوق می بايست به اين نکته نيز اشاره گردد که ASP.NET با ASP کلاسيک بطور کامل سازگار نبوده و تقريبا" تمامی صفحات ASP موجود مجبور خواهند بود شاهد برخی تغييرات باشند تا امکان اجرای آنان تحت ASP.NET فراهم گردد. يکی ديگر از تغييرات مهم در اين زمينه ،وجود Visual Basic.NET است .در صفحات ASP فعلی از VBscript استفاده شده است که بنوعی اين زبان در دات نت مورد توجه قرار نگرفته و VisualBasic.NET جايگزين شده است .
▪ دستيابی به بانک های اطلاعاتی از طريق برنامه های ASP.NET بعنوان يک نياز اساسی برای اغلب برنامه های تحت وب مورد توجه خاص قرار گرفته است . در اين راستا ASP.NET امکانات بيشتر و بمراتب راحت تر از لحاظ بکارگيری را پيش بينی کرده است و حتی امکان مديريت بانک اطلاعاتی از طريق کدهای نوشته شده نيز وجود خواهد داشت.
▪ ASP.NET با ارائه يک مدل ساده به پياده کنندگان نرم افزارهای تحت وب اين امکان را خواهد داد که منطق برنامه های خود را نوشته و آنها را در سطح Application اجراء نمايند. کدهای فوق را می توان در يک فايل متنی با نام Global.asax و يا در يک کلاس کمپايل شده که بعنوان يک اسمبلی بکار گرفته می شود ،استفاده نمود.
▪ ASP.NET امکانات لازم برای دستيابی به Application State و Session state را ارائه نموده است.
▪ برای پياده کنندگان حرفه ای تر که قصد استفاده از API را دارند ( ISAPI رابط برنامه نويسی است که در نسخه قبلی ASP از آن استفاده می گرديد) رابط های جديدتر و کامل تر ی را با نام IHttpheandler و IHttpmodule را ارائه نموده است .
▪ ASP.NET از امکانات و پتانسيل های موجود در دات نت و CLR بمنظور افزايش کارائی برنامه ها بخوبی استفاده می نمايد. تمامی کدهای ASP.NET ترجمه می گردنند( تفسير نمی گردنند) در ASP.NET می توان ماژول هائی را که ارتباطی با برنامه ندارند حذف نمود(factorable) . ASP.NET از سرويس های پيشرفته Caching برای افزايش سرعت و کارائی برنامه ها بخوبی استفاده می نمايد. ASP.NET بهمراه يک شمارنده برای سنجش ميزان کارائی عملکرد برنامه ها ، ارائه شده است . شمارنده فوق اين امکان را فراهم می آورد که پياده کنندگان و مديران سيستم يک برنامه دات نت، عملکرد شاخص های لازم برای افزايش کارائی برنامه ها را مشاهده ، بررسی ودر صورت لزوم تجديد نظرهای لازم را اعمال نمايند.
▪ اشکال زدائی برنامه های نوشته ASP.NET بکمک ديباگر براحتی انجام خواهد گرفت .در اين حالت می توان با افزودن چندين خط ديباگ در يک صفحه وب نقطه بروز اشکال را بسرعت و بسادگی تشخيص و در نهايت برطرف نمود. ASP.NET در اين راستا کلاس جديدی با نام TraceContext را ارائه نموده که پياده کنندگان در زمان نوشتن برنامه ،قادر به درج دستورات خاص ديباگ در برنامه برای رديابی خطاهای احتمالی خواهند بود.دستورات فوق صرفا" در زمانی که امکان Tracing فعال شده باشد( برای يک صفحه وب و برای تمام برنامه ) ،اجراء خواهند شد.
▪ دات نت و ASP.NET دارای امکانات لازم برای Authorizaing و Authentication مناسب برای برنامه های تحت وب می باشند. امکانات فوق را می توان بسادگی اضافه و يا با ساير مدل های موجود و مورد نظر جايگزين نمود.
▪ مقادير مربوط به تنظيمات و پيکربندی برنامه های ASP.NET در فايل های XML ذخيره می گردنند با توجه به ماهيت فايل هائی از اين نوع خواندن و نوشتن درون آنها بسادگی انجام خواهد يافت . هر برنامه می تواند دارای يک پيکربندی مجزاء بوده که در ادامه حيات برنامه و با توجه به نيازهای مطرح شده اعمال تغييرات بسادگی انجام خواهد گرفت .
▪ برنامه های ASP.NET همانند ساير برنامه های تحت وب از مجموعه ای فايل با نوع های متفاوت و دايرکتوری تشکيل می گردند.اين فايل ها می توانند صفحات ASP.NET ،کنترل های کاربر (User Controls) ، فايل های سرويس های وب و فايل های تنظيمات و پيکربندی و اسمبلی باشند.